ساجدی, اکبر. (1395). نقد و بررسی معادل ترکیبی «حَلالِ طَیّب» در 54 ترجمه فارسی قرآنکریم. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث, 3(6), 157-190.
اکبر ساجدی. "نقد و بررسی معادل ترکیبی «حَلالِ طَیّب» در 54 ترجمه فارسی قرآنکریم". دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث, 3, 6, 1395, 157-190.
ساجدی, اکبر. (1395). 'نقد و بررسی معادل ترکیبی «حَلالِ طَیّب» در 54 ترجمه فارسی قرآنکریم', دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث, 3(6), pp. 157-190.
ساجدی, اکبر. نقد و بررسی معادل ترکیبی «حَلالِ طَیّب» در 54 ترجمه فارسی قرآنکریم. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث, 1395; 3(6): 157-190.
نقد و بررسی معادل ترکیبی «حَلالِ طَیّب» در 54 ترجمه فارسی قرآنکریم
عضو هیات علمی / گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی تبریز
چکیده
کلمات «حَلالاً طَیّباً» و «طَیّبَات» در قرآن مجموعاً، بیش از بیست بار (صراحتاً و یا بهعنوان مصداق بارز) درباره غذا بهکار رفته است. معانی متفاوتی از این ترکیب در ترجمهها ارائه شده است. باید دید که معنای دقیق ترکیب «حلال طیب» چیست؟ نویسنده با پیشنهاد معنای «گوارا» و «خوش» برای «طیب»، ادله و شواهدی را در جهت اثبات و تقویت این معنا اقامه نموده است. در همین راستا بیش از پنجاه ترجمه فارسی قرآنکریم مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. معنای «پاکیزه» یا «حلال»، معنای دقیقی نبوده و جزو معانی مجازی شمرده شده و بیشتر از اینکه تحلیل مفهومی «طیب» باشد، به مصداق آن توجه دارد. اکثر مترجمان «طیب» را در معنای دقیق خود ترجمه ننمودهاند. البته در این بین مترجمانی وجود دارند که در مواردی «طیب» را «گوارا و لذیذ» معنا کردهاند که متأسفانه آنها نیز در تمامی آیات این مطلب را مراعات نکرده و از خود وحدت رویه نشان ندادهاند. البته برخی از مترجمان در تمامی موارد، «طیب» را بهمعنای پاکیزه دانسته که هرچند از نظر تحقیق حاضر، ترجمه دقیقی ارائه نکردهاند، اما کارشان به خاطر رعایت وحدت رویه ستودنی است. از دیگر نتایجی که از مقاله حاضر بدست میآید نقش وصفی «طیب» برای «حلال» در ترکیب «حلالاً طیباً» است. اکثر مترجمان به نقش وصفی «طیب» دقت نکرده و آن را با حرف عطف واو بهصورت «حلال و طیب» ترجمه کردهاند.
A critical review of the translation of "Halal Tayyib" in 54 Persian translations of the Quran
چکیده [English]
The words "Halal Tayyib" and "Tayyibat" used in the Qur'an, more than twenty times (explicitly or as a clear example) about food. This phrase has been translated by the translators of the Quran in various forms. The question that arises in this context is that: what is the exact meaning of "Halal Tayyib"? The author of the article suggests two meanings for this phrase: "Persian: ؛گواراtasty" and "Persian: ؛خوشgood" and continues to prove these two meanings based on the realistic evidences. In this regard, more than fifty Persian translations of Quran have been reviewed, and then the result has been that the meanings of "Persian: ؛پاکیزهclean" and "Persian: ؛حلالlawful" are not accurate for this word but considered among the figurative meanings of it. Most of the translators have not translated "Halal" in its precise meaning. But in the meantime there are interpreters who translated "Tayyib" to "Persian: ؛گوارا و لذیذtasty and delicious" but unfortunately they translated this word in various forms and did not adopt a single procedure in all the verses of the Holy Quran. But it should be noted that some interpreters adopted a single procedure and translated the word "Tayyib" to "Persian: ؛پاکیزهclean" in all cases, although it is not an exact equivalent for "Tayyib". Another finding of the present study is that the combination of "Tayyip" and "halal" is an adjectival combination which most of the translators did not pay attention to it and finally translated it with the conjunction letter "Halal and Tayyib".
کلیدواژه ها [English]
Persian translations of Quran, "Halal Tayyib", "Govara", "Pakizeh", adjective, conjunction
18- قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، فقه القرآن فی شرح آیات الاحکام، ط2، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، (1405ق).
19- قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق: حسین درگاهی، ط1، تهران، سازمان انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، (1368ش).
20- مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، (1360ش).
21- ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تحقیق: دکتر محمدجواد یاحقی و دکتر محمدمهدی ناصح، مشهد، آستان قدس رضوی، (1408ق).
23- اسفراینى، ابوالمظفر شاهفور بن طاهر، تاج التراجم فى تفسیر القرآن للاعاجم، تحقیق: نجیب مایل هروى و على اکبر الهى خراسانى، ط1، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، (1375ش).
41- دهلوى، شاه ولى الله، ترجمه قرآن، تحقیق: عبد الغفور عبد الحق بلوچ و شیخ محمد على، ط1، مدینه، مجمع ملک فهد لطباعة المصحف الشریف، (1417ق).
42- رستمیان، مرضیه، بررسی واژه طیب با توجه به مراحل معناشناختی واژه، چاپ شده در مجموعه قرآن و ادب (2)، ط1، مشهد، بنیاد پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه، (1387ش).
77- رزاقی، علی، «امنیت غذایی از دیدگاه قرآنکریم»، فصلنامه اخلاق پزشکی، تهران، صص171 ـ 190، (1388ش).
78- عالیپور، فتح اله و مهدوی، فرنگیس، «حلال و طیب عالیترین معیارهای بهداشتی موادغذایی از دیدگاه قرآن»، نشریه اسلام و سلامت، بابل، صص41 ـ 50، (1393ش).